Servije Tulije
Servije Tulije (lat. Servius Tullius) je prema legendi bio šesti rimski kralj, koji je vladao od 578. pre Hrista do 534. pre Hrista. Rimski i grčki izvori pominju da je bio rob i da se oženio za ćerku kralja Lucija Tarkvinija Priska. Reformom institucija postavio je temelje rimske administracije. Uspešno je ratovao protiv Veja i Etruraca. Proveo je brojne administrativne, vojne, političke i verske reforme. Izveo je prvi uspešan popis stanovništva, koji je poslužio za osnova i za glasanje i za obranu. Bogatiji su imali mnogo veća glasačka prava, a u skladu s tim i mnogo veće obaveze u ratu. Nastavio je sa izgradnjom i širenjem grada na Kvirinal, Viminak i Eskilin. Protiv njega se zaverila njegova ćerka Tulija i njegov zet Lucije Tarkvinije Oholi, koji ga je svrgnuo i naredio da se likvidira.
Postaje kralj[]
Njegova majka je bila plemenita roda, a zarobljena je prilikom rimske opsade Kornikula i bila je rob kod žene Lucija Tarkvinija Priska. Tu je stekla ugled učestvujući u ritualima kraljevske porodice. Njen sin Servije Tulije oženio se kraljevom ćerkom. Sinovi kralja Anka Marcija su hteli da se osvete Luciju Tarkviniju Prisku jer su oni nakon smrti svoga oca bili lišeni trona, a pored toga bojali su se da Tarkvinije osigurava tron za svoga zeta Servija Tulija. Zbog toga su organizovali atentat na Lucija Tarkvinija Priska sa ciljem da spreče da on odredi Servija Tulija za svoga naslednika.[1] Napadači su sekirom smrtno ranili Tarkvinija Priska. Tarkvinijeva žena Tanakil je pribranom i brzom akcijom zatvorila dvor i sa balkona proglasila narodu da je Tarkvinije naredio da svi slušaju Servija Tulija.[2] Nekoliko dana prikrivala se Tarkvinijeva smrt, a za to vreme Servije Tulije je učvrstio svoj položaj, Kad su objavili Tarkvinijevu smrt Servije je dobio odobrenje Senata da postane kralj.[3] Bio je prvi kralj koji je to postao bez odobrenja naroda.
Rat sa Vejima i Etrurcima[]
Servije Tulije je poduzeo određene mere da spreči da se deca Lucija Tarkvinija Priska okrenu protiv njega. Udao je svoje dve ćerke za dva mlađa Tarkvinija Lucija Tarkvinija Ohologa i Aruna Tarkvinija.[4] Poduzeo je rat protiv Veja i Etruraca.[5] Iz toga rata vratio se kao pobednik.
Cenzus[]
Pošto je stanovništvo Rima poraslo zbog osvajanja Servije je odlučio da ukine kurijatsku skupštinu i da je zameni centurijatskom skupštinom kao glavnim zakonodavnim telom. Za to je bilo potrebno da sprovede cenzus ( popis stanovništva), da bi se utvrdila glasačka prava. Okupio je narod po tribama na Marsovim poljima[6] i svako bi naveo ime, adresu, članove familije i imovinu. Zemlja, bogatstvo i sposobnost za vojnu službu predstavljali su bazu za klasifikaciju ljudi. Ukupno je Rim u to doba imao 80.000 ljudi sposobmih da nose oružje.[7] Servije Tulije je bio prvi cenzor, Servije je za senatore zahtevao minimum od 800.000 sestercija i 400.000 sestercija za vitezove.
Centurijatska skupština[]
Osnovao je centurijatsku skupštinu sa organizacijom sličnom rimskoj vojsci.[8] Rimska vojska je bila podeljena na centurije. Ipak dok su centurije u rimskoj vojsci imale oko 100 vojnika dotle centurije u centurijskoj skupštini su bile različitoga broja. Bilo je ukupno 193 centurije i bile su podeljene na razne grupe po imovinskom stanju[9]
Tulija vozi kočije preko tela svoga oca Servija Tulija, Žan Barden 1765.
- Najbogatiji su bili vitezovi -konjanici i činili su 18 centurija[10]
- klasa sa imovinom većom od 100.000 sestercija činila je 80 centurija[11]
- klasa sa imovinom od 75.000-100.000 sestercija činila je 20 centurija
- klasa sa imovinom od 50.000-75.000 sestercija činila je 20 centurija
- klasasa imovinom od 25.000-50.000 sestercija činila je 20 centurija
- klasa sa imovinom preko 11.000 sestercija činila je 30 centurija
- sa imovinom ispod 11.000 sestercija bili su proleteri i činili su 1 centuriju[12]
- još 4 centurije
Prilikom glasanja dovoljno je bilo da se vitezovi i prva klasa slože i glasanje bi se već prekidalo. Taj sistem je preferirao bogatije slojeve društva. Niže rangirane centurije su retko i izlazile na glasanje, jer odluku bi donele već one najbogatije.
Građevine[]
Servije Tulije je zaslužan za pomeranje granica Rima. Sve više stanovništva trebalo je dodatnoga prostora. Jedan deo zida koji okružuje Rim pripisuje se Serviju Tuliju kao Servijev zid, a povezuje sedam rimskih brežuljaka. Serviju se pripisuje osnivanje Dijaninoga hrama na Aventinu. Tradicionalno Aventin se povezuje sa Alba Longom, sa Remom i sa Sabinjanima, koje je Romul tu nastanio. Anko Marcije je tu naselio Latine nakon što ih je pobedio. Servije Tulije je završio Jupiterov hram na Kapitolu.
Smrt[]
Dve ćerke Servija Tulija bile su udane za dva mlađa Tarkvinija, tj. Lucija Tarkvinija Ohologa i Aruna Tarkvinija.[13] Lucije Tarkvinije Oholi i žena njegovoga brata Aruna planirali su da se domognu krune.[14] Nisu bili zadovoljni što Arun Tarkvinije ne pokazuje takvu težnju. Ubili su Aruna. Nakon toga njih dvoje su se oženili. Servije Tulije je zbog svojih reformi gubio podršku Senata. Lucije Tarkvinije Oholi je to iskoristio i krenuo je sa naoružanim ljudima do Senata, sazvao je Senat i proglasio se kraljem.[15] Kada je Servije Tulije ulazio u Senat da se reši uzurpatora Tarkvinije Oholi ga je bacio niz stepenice.[16] Servije Tulije je pokušao da beži, ali na ulici su ga ubile pristaše Tarkvinija Ohologa.[17]
Literatura[]
Reference[]
Napomena:
Ovaj članak može da se prenese ili preradi samo ako se označi da je prenešen ili prerađen sa Istorijske enciklopedije i da je autor Verlor.
Članak je prebačen na
[Srpsku enciklopediju]