Novac Mitridata II od Partije
Mitridat II od Partije (do 87. pre Hrista) bio je kralj Partije od 123—87 pre Hrista. Nazivan je i Mitridatom Velikim. Smatra se jednim od najznačajnijih partskih kraljeva, a za vreme njegove vladavine Partsko carstvo je dostiglo maksimalan obim.
Osvajanje Mesopotamije[]
Mitridat II od Partije je bio sin od Artabana I, koji je 123. pre Hrista poginuo u Baktriji u sukobu sa nomadskim plemenom Saka.[1] U otprilike isto vreme Partija je izgubila teritorije na zapadu. Mitridat je odmah na početku svoje vladavine 122/121 pre Hrista ponovo pokorio Vaviloniju.[2] To područje nešto ranije zauzeo je Hispaosin, koji je područjem vladao keo nezavisan vladar Harakene.[3] Hispaosin je nastavio da vlada Harakenom, ali kao vazal kralja Mitridata II od Partije.[4] Do 113. pre Hrista Mitridat II je zauzeo celu Mespotamiju sve do Dura Europe. Nakon toga napao je Jermeniju, odnosno Artavazda I od Jermenije. Nakon poraza Artavazd je morao da preda svoga sina Tigrana Velikoga kao taoca na Mitridatov dvor.[5]
Istok Partskoga carstva[]
Na istoku Partije ostali su problemi sa skitskim plemenom Saka. Skiti su uništili Grčko-baktrijsku kraljevinu i ugrožavali su istočne delove Partije. Mitridatov otac je poginuo 123. pre Hrista u ratu sa skitskim plemenom Saka. Mitridat II je osvetio oca i uspešno je vodio nekoliko ratova sa Skitima.[6] Provincije Arija i Partija su ponovo stavljene pod Mitridatovu kontrolu. Primio je 120. pre Hrista predstavnike kineskoga cara Vua Dia iz dinastije Han (vladao 141-87 pre Hrista). Kina je u to vreme doživela procvat i proširila se i na zapad do doline Fergane, pa je graničila sa Partskim carstvom. Ubrzo nakon toga otvoren je Put svile, trgovački put, koji je omogućio trgovinu sa Kinom, a partskom carstvu je taj trgovački put donio veliki prosperitet u kasnijim godinama.
Novac Mitridata II od Partije
Dobija Atropatenu[]
Tokom 95. pre Hrista umro je Tigran I, pa je Mitridat onda oslobodio Tigrana Velikoga da preuzme tron Jermenije.[7] Tigran Veliki mu je zauzvrat morao da preda 70 dolina u Atropateni.[8] Tigran je nakon smrti Mitridata II ne samo vratio te teritorije Atropatene, nego i Gordijenu i Osroenu. Mitridat je oko 95. pre Hrista poslao izaslanika Orobaza kod Lucija Kornelija Sule, koji se u to vreme nalazio na Istoku i sređivao stanje u Kapodokiji.[9] Bio je to prvi službeni kontakt Partije i Rimske republike.[10] Seleukidski kralj Demetrija III Euker je kod Bereje opsedao svoga brata Filipa I Filadelfa, ali Filipu su u pomoć došli Arapi i Parćani.[11] Pobedili su i zarobili Demetrija III, koji je onda ostatak života proveo kao zarobljenik na Mitridatovom dvoru, gde je od bolesti umro 88. pre Hrista.[12]
Unutrašnja politika[]
Od 90. pre Hrista Mitridat se suočavao sa brojnim izazovima na domaćem planu. Još tokom 92. pre Hrista prema vavilonskim dokumentima priznat je kao vladar, ali nešto kasnije pominje se izvesni Gotarz I kao vladar u Vaviloniji.[13] Međutim za razliku od partskih vladara, koji su se u dokumentima navodili kao Arsaci Gotarz se pominje pod svojim imenom između 91 i 80 pre Hrista.[14] Zbog svega toga mnogo toga je nejasno oko Gotarzove vladavine. Izgleda da je Gotarz vladao Vavilonijom, a Mitridat je u isto vreme vladao Mesopotamijom i Medijom.[15] Za vreme Mitridata došlo je do reformi, tako da su za vreme njegove vladavine nađeni poslednji dokumenti pisani klinastim pismom. Hramovi vavilonskoga stila zamenjeni su helenističko-partskim stilom.
| Prethodi: Artaban I |
Kralj Partskoga carstva Mitridat II od Partije 123–87 pre Hrista |
Sledi: Gotarz I |
Literatura[]
- Josif Flavije, Jevrejske starine
- Justin
- Strabon
- Plutarh Sula
- A. D. H. Bivar, "The Political History of Iran under the Arsacids" in The Cambridge History of Iran, vol 3(1),2000