Marko Livije Salinator (lat. Marcus Livius Salinator, 254. pre Hrista—oko 200. pre Hrista) je bio rimski vojskovođa, političar, cenzor i dva puta rimski konzul. Poznat je po pobedi u Drugom ilirskom ratu i u bici kod Metaura u Drugom punskom ratu.
Drugi ilirski rat[]
Izabran je po prvi put za konzula 219. pre Hrista zajedno sa Lucijem Emilijem Paulom. Oba konzula su bila poslana protiv Demetrija sa Farosa i započeli su Drugi ilirski rat.[1] Lucije Emilije Paul je nakon sedmodnevne opsade zauzeo najutvrđeniji grad, pa su padom Dimala Iliri bili obeshrabreni i predavali su mnoge gradove bez borbe. Nakon toga zauzeo je i Faros ratnom varkom, a Demetrije sa Farosa je pobegao u Makedoniju.[2] Polibije ne pominje Salinatorovo učešće u glavnim poduhvatima, iako se zna da su oba konzula zaradila trijumf zbog učešća u Drugom ilirskom ratu.
Suđenje[]
Dvojica konzula optužena su po povratku u Rim da su proneverili ratni plen. Lucije Emilije Paul je jedva izbegao osudu.[3] Međutim Marko Livije Salinator je bio proglašen krivim od strane 34 tribe, a samo je jedna triba glasala da nije kriv.[4][5] Izgleda da se radilo o nepravednoj osudi, a Marko Livije je bio toliko ponižen da je napustio grad i živeo je na svom imanju nekoliko godina ne učestvujući u javnom životu.[6]
Povratak Livija[]
Konzuli Marko Klaudije Marcel i Marko Valerije Levin ponovo su ga pozvali 210. pre Hrista nakon osam godina odsustva iz javnoga života.[7] Pojavio se bedno odeven, zapuštene brade i kose i pokazivalo se da nije zaboravio poniženje.[8] Cenzori su ga naterali da se uredi i da zauzme svoje mesto u Senatu. Međutim i kao senator nije se oglašavao pune dve godine, sve dok nije bio prisiljen 208. pre Hrista da brani svoga rođaka Marka Livija Makata.[9] Senatori su zaključili da je bila velika greška što je bio kažnjen. Pošto je bio potreban jedan plebejac da bude konzul pored Gaja Klaudija Nerona predložili su da bude konzul za 207. pre Hrista.
Izabran po drugi put za konzula[]
Nakon pogibije Gaja Flaminija, Marcela i Tiberija Sempronija Graha bio je gotovo jedini plebejski vojskovođa na koga je Rim mogao da računa. Zbog dolaska Hasdrubala Barke sa novom vojskom na sever Italije bio je potreban iskusan vojskovođa i to je bio jedan od razloga za izbor Marka Livija za konzula. Marko Livije je odbijao da bude izabran, protestovao je kako su mogli ranije da ga osude, a sada ga biraju za konzula.[10] Ipak senatori su ga na kraju nagovorili da pristane da bude izabran za konzula.[11] Međutim postojao je još jedan problem. Marko Livije je bio u neprijateljstvu sa drugim konzulom Gajem Klaudijem Neronom, ali i taj problem je rešen zahvaljujući autoritetu Senata.[12]
Hasdrubal Barka stiže sa vojskom preko Alpi[]
Salinator je dobio zadatak da se suoči sa Hasdrubalom Barkom na severu Italije, a Neron je dobio zadatak da se bori sa Hanibalom na jugu Italije. Hasdrubal Barka je pri kraju 208. pre Hrista stigao do Alpa i čekao je proleće 207. pre Hrista da pređe Alpe. Livije je trebao sa vojskom da dočeka Hasdrubala pri silasku sa Alpa u Cisalpinskoj Galiji, tj u Padskoj niziji.[13] Žalio se da za razliku od drugoga konzula nije dobio dovoljno kvalitetne vojske, pa mu je Senat odobrio da izabere vojsku po potrebi. Hasdrubal Barka je prešao Alpe mnogo lakše nego što je bilo ko očekivao i odmah su mu se u Padskoj niziji priključila galska plemena.[14]
Neron dolazi sa izabranom vojskom da pomogne Liviju[]
Kvint Fabije Maksim je savetovao Marka Livija da bude oprezan, da ne žuri dok dobro ne upozna Hasdrubala.[15] Hasdrubal se pojavio ranije nego što je bilo što očekivao, a Livije ga nije odmah napao, tako da je Hasdrubal došao do Placentije, koju je jedno vreme opsedao. Hasdrubalov cilj je bio da se spoji sa Hanibalom. Poslao je Hanibalu kurire, predlažući da se sastanu u Umbriji, ali kuriri i poruke završili su kod konzula Nerona.[16] Neron je odmah krenuo sa 7.000 probranih vojnika prema Livijevoj vojsci.[17] Logor Marka Livija Salinatora nalazio se kraj Sene, a Hasdrubal je bio udaljen manje od jednog kilometra. Kada je stigao Neron sa novom vojskom Livije je odlučio da ne širi logor, sa ciljem da neprijatelj ne primeti kolika je rimska vojska.[18] Novu vojsku su primali na mesto na kome je logorovala postojeća, a sve sa ciljem da obmanu Hasdrubala.
Bitka kod Metaura[]
Marko Livije Salinator je do Neronova dolasaka sa 7.000 vojnika raspolagao sa 4 rimske legije i sa nešto saveznika. Hasdrubal je ujutro, kada je trebalo da dođe do bitke, primetio da je rimska vojska postala brojnija, pa je zbog toga odlučio da odbije bitku i počeo je da se povlači prema Ariminiju.[19] Rimska vojska ga je sledila i prisilila na bitku kod Metaura. Kartaginjanska vojska je bila potpuno poražena u bici kod Metaura 207. pre Hrista.[20] U bici je poginuo Hanibalov brat Hasdrubal Barka.[21] Gaj Klaudije Neron je dao da se Hasdrubalu odseče glava i da se baci u Hanibalov logor kao dokaz kako mu je završio brat. Marko Livije i Neron su zbog te pobede zaslužili trijumfalni ulazak u Rim.
Prokonzul[]
Marko Livije je krajem 207. pre Hrista bio imenovan za diktatora da bi sproveo izbore za konzule.[22] Tokom 206. pre Hrista i 205. pre Hrista bio je prokonzul sa sedištem u Etruriji. Raspolagao je sa dve legije robova, koji su se dobrovoljno borili.[23] Pri kraju 205. pre Hrista krenuo je sa vojskom iz Etrurije u Cisalpinsku Galiju,[24] sa ciljem da pomogne pretoru Spuriju Lukreciju da se suprostavi Magonu Barki, koji se tada bio iskrcao u Liguriji. Zajedno sa Spurijem Lukrecijem uspešno je dve do tri godine zadržao Magona Barku u Liguriji.
Cenzor[]
Tokom 204. pre Hrista izabran je za cenzora zajedno sa Gajom Klaudijem Neronom.[25] Uspostavio je novi porez na sol, zbog čega je i dobio nadimak Salinator.[26] Stalno se svađao sa Neronom, kao i sa onima, koji su bili odgovorni za njegovo osuđivanje.[27] Zbog svađe između dvojice cenzora jedan od narodnih tribuna odredio je dan za glasanje o njihovom smenjivanju. Međutim Senat se usprotivio takvoj akciji, smatrajući da treba da se zadrži princip, po kome cenzori nikome ne odgovaraju za svoje akcije.[28]
| Prethodi: Lucije Veturije Filon i Gaj Lutacije Katul |
Konzul Rimske Republike zajedno sa Lucijem Emilijem Paulom 219. pre Hrista |
Sledi: Publije Kornelije Scipion i Tiberije Sempronije Long
|
| Prethodi: Marko Klaudije Marcel i Tit Kvinkcije Krisp |
Konzul Rimske Republike zajedno sa Gajem Klaudijem Neronom 207. pre Hrista |
Sledi: Kvint Cecilije Metel i Lucije Veturije Filon
|
Literatura[]
- Polibije,Istorije
- Tit Livije
- Apijan , Ilirski ratovi
- Kasije Dion
- Daniel Dzino, Illyricum in Roman Politics 229 BC-AD 68, Cambridge University Press, 2010 ,ISBN 0521194199
- Pierre Cabanes, Iliri od Bardileja do Gencija,prevod V.Lisičić, Zagreb 2002, ISBN 953-98832-0-2
Reference[]
- ↑ Polibije 3.18
- ↑ Polibije 3.18-19
- ↑ Livije 22.35
- ↑ Livije 27.34
- ↑ Livije 29.37
- ↑ Livije 27.34
- ↑ Livije 27.34
- ↑ Livije 27.34
- ↑ Livije 27.34
- ↑ Livije 27.34
- ↑ Livije 27.34
- ↑ Livije 27.35
- ↑ Livije 27.38
- ↑ Livije 27.39
- ↑ Livije 27.40
- ↑ Livije 27.43
- ↑ Livije 27.43
- ↑ Livije 27.46
- ↑ Livije 27.47
- ↑ Livije 27.49
- ↑ Livije 27.49
- ↑ Livije 28.10
- ↑ Livije 29.5
- ↑ Livije 29.5
- ↑ Livije 29.37
- ↑ Livije 29.37
- ↑ Livije 29.37
- ↑ Livije 29.37